Rusya Ukrayna Savaşının Otomotiv Sektörüne Etkileri
1. Tedarik Zincirindeki Kesintileri
Rusya’nın Ukrayna üzerinde göstermiş olduğu işgal çabası otomotiv endüstrisi üzerinde de büyük etkiler yaratmaktadır. Giderek küreselleşen ve birbirine bağlı bir tedarik zinciri ile sıkıca birbirine bağlanmış dünyada, bu tip çatışmanın sonuçlarının jeopolitiği, ekonomileri, ticareti ve otomotiv endüstrisinin yörüngesini önümüzdeki on yıllar olmasa da yıllarca derinden etkileyeceği de açıktır.
Bileşen, malzeme ve enerji tedarik zincirleri, Covid-19 pandemisi kaynaklı kesintiler ve ardından gelen yarı iletken (çip) tedarik sıkıntısı sonrasında kırılgan bir toparlanma aşamasındaydı. Ukrayna krizi bu zorlukları ciddi şekilde artırdı. Sadece Ukrayna ve Rusya'da araç üretimini etkilemekle kalmadı, aynı zamanda Avrupa'nın diğer bölgelerindeki ve ötesindeki diğer fabrikalar için bileşen tedarikini istikrarsızlaştırdı.
Örneğin, yerel pazarlar için Skoda Fabia, Superb, Karoq ve Kodiaq'ı bir araya getiren Ukrayna'nın Solomonovo kentindeki 'Euro car' fabrikasında üretim tamamen durduruldu. Rusya'da ise, Hyundai, bileşen problemleri nedeniyle St. Petersburg tesisinde üretimi askıya aldı. Toyota, tedarik zincirlerindeki aksaklıklar nedeniyle St. Petersburg'daki fabrikasında üretimi durdurdu. Renault Grubu'nun çoğunluk hissesine sahip olduğu Avtovaz'ın kesintiler nedeniyle üretimi durdurduğu bildiriliyor. Diğer Avrupalı OEM'ler de Volkswagen Group, BMW ve Mercedes-Benz dahil olmak üzere daha geniş bir kurumsal geri çekilmenin parçası olarak Rusya'daki üretimi ve operasyonları durdurma kararı aldı. Ford ve General Motors zaten Rusya'dan çekilmişti veya operasyonları durdurmayı planlıyorlardı.
Tedarik zincirlerinin birbirine bağlı olduğunu gösteren etkiler daha uzaklarda da hissediliyor. Almanya, Zwickau'daki VW fabrikası, Ukrayna ve çevresindeki tedarikçilerden temin edilen kablo demeti sıkıntısı nedeniyle üretimi askıya almak zorunda kaldı. Çek Cumhuriyeti'nde Skoda, Enyaq IV'ün sınırlı üretimine sahip olan Ukrayna'daki tedarikçilerden önemli parça sıkıntısı olduğunu bildirdi. İngiltere'de bile, Oxford'daki BMW Cowley fabrikası, Ukrayna krizinin tetiklediği parça kıtlığı nedeniyle Mini'nin üretimini durdurmak zorunda kaldı.
2. Enerji Arzı Problemleri
Pek çok ekonominin Rusya'ya ciddi ekonomik ve mali yaptırımlar uygulamaya yönelik uluslararası fikir birliği, eşi benzeri görülmemiş ve ekonomik bir savaş anlamına geliyor.
Bu savaşta en önemli ekonomik etkinin enerji arzında hissedilmesi muhtemeldir. Rusya, önemli bir gaz ihracatçısı ve dünyanın en büyük ikinci petrol ihracatçısıdır. Çatışma zaten toptan gaz fiyatlarının 'normal' seviyelerin 10 katından fazla yükselmesine neden oldu ve petrol fiyatı şimdi varil başına 120 doları aştı. Yazının yazıldığı sırada Rusya'dan yapılan petrol ve gaz ihracatı yaptırımlardan muaf tutulmuştu- ancak Rus gazı ve petrolünün ödenmesindeki zorluklar, fiyat artışlarının nedenlerinden biri.
3. Çip tedariki ve EV Tedarik zinciri üzerindeki etkiler
Gaz ve enerji fiyatlarının etkileri şimdiden belirgin olsa da çatışma hem Rusya hem de Ukrayna'nın yarı iletkenler ve piller gibi hayati bileşenlerin üretimini etkileyen önemli minerallerin yukarı akış tedarik zincirinde oynadığı rolü daha fazla ortaya çıkardı.
Örneğin, Rusya önemli bir alüminyum, çelik, paladyum ve nikel ihracatçısıdır. Paladyum, yarı iletken üretiminde ve ICE araç egzoz sistemleri için katalitik konvertörlerde kullanılan nadir bir metaldir. Rusya dünya paladyumunun %45'ini üretmektedir. Ayrıca Ukrayna da önemli bir metal tedarikçisidir. Rusya ayrıca, elektrikli araçlar için lityum iyon pillerde kullanılan bir metal olan dünyadaki nikelin büyük bir bölümünü üretmektedir.
Ukrayna ayrıca yarı iletkenler (çipler) üzerine devreleri aşındıran lazerlerin yaklaşık %75'inde kullanılan dünyadaki neon gazının çoğunu da üretmektedir. Neon gazı, genellikle Rusya ve Ukrayna'da bulunan daha eski, çağdaşlaştırılmamış tesislerdeki çelik üretiminin bir yan ürünüdür, bu nedenle neon gazı tedarikine dayanan Çin dışında başka bir yerde kolay bir ikame bulunmamaktadır.
Yarı iletkenler de dahil olmak üzere hassas teknolojinin Rusya'ya ihracat kontrollerine yönelik yaptırımlar, Rus araç üretimine ciddi şekilde zarar verebilir. Büyük çip üreticileri olan Intel, Nvidia ve TSMC yaptırımları uymayı kabul etti. Yarı iletken fiyatları, neon gazı veya paladyum kıtlığı nedeniyle henüz yükselmedi ancak bu yalnızca çip üretimindeki uzun teslim sürelerinden kaynaklanmaktadır. Sektör muhtemelen önümüzdeki aylarda maliyet ve arzda başka bir sıkışıklıkla karşı karşıya kalacak.